خانه توکلی یا خانه اجنه؛ میراث دوران قاجار در مشهد

تاریخچه خانه توکلی( میراث دوران قاجار در مشهد)

خانه توکلی در دوران قاجاریان ساخته شده‌است. خانه توکلی تا دوره پهلوی به تاجری به نام کشمشیان که تاجر خشکبار بوده، تعلق داشته است و بعد از مرگ وی، شخصی به نام توکلی در سال 1343 آن را خریداری کرده‌است و تا زمان مرگ در این خانه سکونت داشت. پس از او این خانه متروکه شد ولی در سال 1389 توسط شهرداری بازسازی شد و به عنوان اثری ارزشمندبه ثبت ملی رسید و همچنین درهای آن به روی عموم باز شد. این خانه اکنون علاوه بر موزه مکتب خانه، پایگاه میراث فرهنگی نیز هست و در آن تندیس‌هایی از افراد در حال تدریس یا تحصیل یا حتی فلک شدن را می‌بینید.

معماری خانه توکلی
بعد از ورود به خانه توکلی، حوضچه زیبای آن و درختان تنومندی که کاشته شده‌اند؛ به چشم می‌خورد و بعد از آن، ستون‌ها و ایوان گچ‌بری و آجرکاری خانه توجه شما را جلب خواهند کرد. در این خانه 5 ستون وجود دارد که با طراحی ظریف خود، معماری ایرانی را به رخ می‌کشد. همچنین کتیبه‌هایی در بالای این ستون‌ها قرار دارد که به دو آیه شریفه «انا فتحنا لک فتحا مبینا» و «و ان یکاد» مزین شده‌اند. این خانه در دو طبقه طراحی شده‌ که اتاقهایی از جنس چوب در آن قرار دارد، همچنین اسکلت اصلی این بنا از جنس چوب است و در تمامی اتاق‌ها نیز از چوب بهره برده‌شده‌است. از دیگر ویژگی‌‌های این خانه ، کاشی‌کاری‌ها و آجرکاری ­هایی است که بسیار هنرمندانه و به شکلی ظریف در همه جای این خانه استفاده کرده‌اند. برای تزیین درب ورودی، نماهای داخلی و بیرونی تماماً از کاشی‌های بسیار نفیسی
کاشی کاری و آجرکاری ­هایی است که بسیار هنرمندانه و به شکلی ظریف در همه جای این خانه استفاده شده است. برای تزیین درب ورودی، نماهای داخلی و بیرونی کاشی‌های بسیار نفیسی بکار رفته است. در داخل این خانه پنجره های چوبی کشویی به نام ارسی قرار دارد که در آنها از شیشه‌های رنگی استفاده‌شده است.

بخش های دیگر خانه توکلی
درِ ورودی این خانه طراحی ساده‌ و معمولی دارد. پس از ورود به منزل، عمارتی دوطبقه پیش روی شما قرار می‌گیرد. پلکانی در دو طرف ساختمان وجود دارد که گردشگران را به طبقه اول می‌رساند. این طبقه دو اتاق نشیمن و یک اتاق پذیرایی دارد. در طبقه دوم نیز چند اتاق تعبیه شده است. این اتاق‌ها پنجره‌های چوبی بزرگی دارند که نور را به داخل هدایت می‌کند. منزل توکلی اکنون به موزه تغییر کاربری داده است. این موزه نمایی از مکتب‌خانه‌های قدیم را پیش روی مخاطب قرار می‌دهد.
تندیس‌هایی از دانش‌آموزان و معلم مکتب‌خانه در یکی از اتاق‌های این خانه قرار دارد.

خانه اجنه
. این خانه تاریخی برای مدتی، خالی از سکنه بوده است. همین متروکه بودن، زمینه را برای حضور افراد بی‌خانمان در آن فراهم کرده است. سروصداهای ایجاد شده توسط این افراد بی‌خانمان در شب نیز باعث ایجاد رعب و وحشت در میان مردم شده بود؛ علاوه بر این، تعدد اتاق‌ها و تودرتو بودن آن‌ها و نبود روشنایی کافی در این خانه،‌ ترس و وحشت مردم از این بنا را دو چندان کرده است. همه این موارد دست‌به‌دست هم داده بودند تا شایعاتی در مورد حضور اجنه در این مکان تاریخی ایجاد شود؛ با این حال، مرمت این مکان،‌ باعث شده تا حس ترسناک این مکان از بین برود و این خانه، به یکی از مقاصد گردشگری تبدیل شود.

از هتل رفاه چطور برویم؟
خودرو شخصی:
خود را به “میدان بیت المقدس” برسانید و از زیرگذر حرم مطهر از خروجی “نواب صفوی” خارج شوید. در راستای خیابان نواب صفوی برانید تا به “کوچه نواب صفوی 7” برسید.در این جا تابلوهای خانه توکلی را می‌بینید.

حمل و نقل عمومی:
از آن‌جایی که خانه توکلی در همسایگی حرم مطهر قرار دارد‌؛‌ می‌توانید این مسیر را پیاده طی کنید.
خود را به “میدان بیت المقدس” برسانید و از “کوچه عیدگاه” وارد “کوچه عیدگاه 2” شوید. سپس از “محمدیه 2” وارد “خیابان عسگریه” شوید. خانه توکلی در “عسگریه 8” قرار دارد.